(એજન્સી)                                                        તા.૬

રાજસ્થાનહાઈકોર્ટનાચીફજસ્ટિસજસ્ટિસઅકીલકુરેશીએશનિવારેતેમનાવિદાયભાષણમાંકેટલાકમહત્વપૂર્ણનિવેદનોઆપ્યાહતા. દેશનાસૌથીવરિષ્ઠમુખ્યન્યાયાધીશહોવાછતાંજસ્ટિસકુરેશીનુંસુપ્રીમકોર્ટમાંનામાંકિતનથવું, કાયદાકીયસમુદાયમાંચર્ચાનોમુદ્દોબન્યોછે, એવીવ્યાપકધારણાવચ્ચેકેકેન્દ્રસરકારગુજરાતહાઈકોર્ટનાન્યાયાધીશતરીકેનાકાર્યકાળદરમિયાનશાસકપક્ષવિરૂદ્ધતેમનાદ્વારાઆપવામાંઆવેલાતેમનાકેટલાકઆદેશોનેકારણેતેમનીતરફેણમાંનથી. તેમનાવિદાયસંબોધનમાંન્યાયમૂર્તિકુરેશીએતેમનીતાજેતરમાંપ્રકાશિતઆત્મકથામાંભારતનાભૂતપૂર્વમુખ્યન્યાયાધીશરંજનગોગોઈદ્વારાકરવામાંઆવેલાકેટલાકનિવેદનોનોઉલ્લેખકર્યોહતો.

જસ્ટિસકુરેશીએજણાવ્યુંહતુંકે, તાજેતરમાં, ભારતનાભૂતપૂર્વમુખ્યન્યાયાધીશેતેમનીઆત્મકથાલખીછે. મેંતેવાંચીનથી, પરંતુમીડિયાઅહેવાલોજોતાંતેમણેકેટલાકખુલાસાકર્યાછે. એમપીહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશમાટેમારીભલામણનેત્રિપુરાહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશનેબદલવાઅંગે, એવુંકહેવામાંઆવેછેકેન્યાયિકઅભિપ્રાયોનાઆધારેસરકારનેમારાવિશેકેટલીકનકારાત્મકધારણાઓહતી. બંધારણીયઅદાલતનાન્યાયાધીશતરીકે, જેનીસૌથીપ્રાથમિકફરજનાગરિકોનામૂળભૂતઅનેમાનવઅધિકારોનુંરક્ષણકરવાનીછે, તોહુંતેનેસ્વતંત્રતાનુંએકપ્રમાણપત્રમાનુંછું. ન્યાયાધીશકુરેશીએઉમેર્યુંહતુંકે, મારામાટેસૌથીવધુમહત્વનીવાતએછેકેન્યાયતંત્રનીધારણાશુંહતીજેનીમનેસત્તાવારરીતેજાણકરવામાંઆવીનથી.

૨૦૧૦માંગુજરાતહાઈકોર્ટનાજજતરીકેજસ્ટિસકુરેશીએસોહરાબુદ્દીનકેસમાંઅમિતશાહનેસીબીઆઈકસ્ટડીમાંમોકલીદીધાહતા. જસ્ટિસકુરેશીએલોકઆયુકતનિમણૂકકેસમાંપણગુજરાતસરકારવિરૂદ્ધચુકાદોઆપ્યોહતો. રાજ્યસરકારે૨૦૦૨નાગુજરાતરમખાણોદરમિયાનથયેલાનરોડાપાટિયાહત્યાકાંડમાંગુજરાતનાભૂતપૂર્વપ્રધાનમાયાકોડનાનીનીફોજદારીઅપીલનીસુનાવણીમાંથીજસ્ટિસકુરેશીનેપાછીખેંચવાનીપણમાંગકરીહતી. ૨૦૧૮માં, જ્યારેતેઓગુજરાતહાઈકોર્ટનાકાર્યકારીમુખ્યન્યાયાધીશબનવાનાહતા, ત્યારેજસ્ટિસકુરેશીનીબોમ્બેહાઈકોર્ટમાંવધુજુનિયરજજતરીકેબદલીકરવામાંઆવીહતી. ગુજરાતહાઈકોર્ટએડવોકેટ્‌સએસોસિએશનેઆટ્રાન્સફરનોવિરોધકર્યોહતોઅનેતેમનેટેકોઆપતાસર્વસંમતિથીઠરાવપસારકર્યોહતો. મે૨૦૧૯માં, સુપ્રીમકોર્ટનાકોલેજિયમેમધ્યપ્રદેશહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશતરીકેતેમનીબઢતીનીભલામણકરીહતી. જોકે, કેન્દ્રએઆભલામણસ્વીકારીનહતી, જોકેસમાનઠરાવમાંઅન્યત્રણદરખાસ્તોનેમંજૂરીઆપવામાંઆવીહતી. ગુજરાતહાઈકોર્ટએડવોકેટ્‌સએસોસિએશનેસુપ્રીમકોર્ટસમક્ષરિટપિટિશનદાખલકરીહતીજેમાંજસ્ટિસકુરેશીનીફાઇલપરનાનિર્ણયમાંવિલંબમાટેકેન્દ્રનેપડકારવામાંઆવ્યોહતો. કેન્દ્રનાવાંધાઓબાદ, સુપ્રીમકોર્ટનાકોલેજિયમેઠરાવમાંફેરફારકર્યોઅનેમધ્યપ્રદેશહાઈકોર્ટનેબદલેત્રિપુરાહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશતરીકેન્યાયમૂર્તિકુરેશીનીબઢતીનોપ્રસ્તાવમૂક્યોહતો.

જસ્ટિસકુરેશીએકહ્યુંકે, ભારતના૪૮મુખ્યન્યાયાધીનેઝ્રત્નૈંબનાવવામાંઆવ્યાનહતા. જસ્ટિસકુરેશીએજસ્ટિસએચઆરખન્નાનોઉલ્લેખકર્યોહતો, જેમનેએડીએમજબલપુરકેસમાંતેમનીઅસંમતિમાટેભારતનામુખ્યન્યાયાધીશબનાવવામાંઆવ્યાનહતા. અત્યારસુધીભારતના૪૮મુખ્યન્યાયાધીશોએવાછેકેજ્યારેઆપણેનાગરિકોનાઅધિકારોનેજાળવીરાખવામાટેહિંમતઅનેબલિદાનનીવાતકરીએછીએ, ત્યારેઆપણેએવાવ્યક્તિનેયાદકરીએછીએજેભારતનામુખ્યન્યાયાધીશબનવાજોઈએપણતેઓક્યારેયબનીશકયાનહતા. એડીએમજબલપુરકેસમાંતેમનોએકમાત્રઅસંમતિનાઅવાજમાટેજસ્ટિસએચઆરખન્નાહંમેશામાટેયાદરહેશે.

તેમણેકહ્યુંકે, અદાલતોનાઅસ્તિત્વનુંકારણનાગરિકોનાઅધિકારોનુંરક્ષણકરવાનુંછે. કોઈપણઅપમાન, લોકશાહીમૂલ્યોઅનેનાગરિકોનાઅધિકારોપરઅતિક્રમણનીઅમારેચિંતાકરવીજોઈએ.  તેમણેસુપ્રીમકોર્ટનાકોલેજિયમદ્વારાહાઈકોર્ટકોલેજિયમદ્વારાપ્રસ્તાવિતનામોનેસ્વીકારવાનોઈન્કારકરવાઅંગેપણચિંતાવ્યક્તકરીહતી. તેમણેકહ્યુંકેમનેકોઈઅફસોસનથી. મારોદરેકનિર્ણયમારીકાનૂનીસમજપરઆધારિતહતો, ક્યારેકહુંખોટોરહ્યોછું, ઘણાપ્રસંગોએખોટોસાબિતથયોછુંપણમેંક્યારેયમારીકાનૂનીમાન્યતાથીઅલગકંઈકનક્કીકર્યુંનથી. હુંમારાએવાગર્વસાથેરહુંછુંકેમેંમારામાટેનાપરિણામોનાઆધારેકોઈનિર્ણયલીધોનથી. કેટલાકલોકોમાનેછેકેમારેપ્રગતિમાટેમારેઘૂંટણિયેપડવુંજોઈએ. પંરતુતેતેનાપરનિર્ભરછેકેતમેપ્રગતિવિશેશુંમાનોછો. જેહુંજ્યાંપણગયોત્યાંવકીલોઅનેસહકાર્યકરોપાસેથીજેસમર્થન, પ્રેમઅનેસ્નેહમનેમળ્યુંછેતેકોઈપણગ્રહણશીલપ્રગતિકરતાવધારેછે.

તેમણેકહ્યુંકેજોમારેતમારાબધાનાસ્નેહઅનેકહેવાતીપ્રગતિવચ્ચેપસંદગીકરવીપડશે, તોહુંરાજીખુશીથીતમારાસ્નેહનીપહેલીપસંદગીકરીશ, જસ્ટિસકુરેશીજ્યારેઆબોલીરહ્યાહતાત્યારેતેઓદેખીતીરીતેલાગણીશીલથઈગયાહતા. તેમનાભાષણનાઅંતમાં, ન્યાયમૂર્તિકુરેશીઆંખમાંઆંસુસાથેલાગણીસભરજોવામળ્યાહતા. તેમણેકહ્યુંકે, જોમનેનવુંજીવનમળેઅનેમનેચમત્કારિકલાભફરીથીજીવનનીમંજૂરીમળેછેઅનેમનેસમાનકુટુંબઅનેમિત્રોમળેછેઅનેજોમનેફરીથીન્યાયાધીશનીઓફરકરવામાંઆવેછે, તોહુંતેનેવારંવારસ્વીકારીશ.

જસ્ટિસકુરેશીની૭મીમાર્ચ૨૦૦૪નારોજગુજરાતહાઈકોર્ટનાજજતરીકેનિમણૂકકરવામાંઆવીહતી. નવેમ્બર૧૪, ૨૦૧૮થીનવેમ્બર૧૫, ૨૦૧૯સુધી, તેઓબોમ્બેહાઈકોર્ટનાજજહતા. ૧૬નવેમ્બર, ૨૦૧૯નારોજ, તેમણેત્રિપુરાહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશતરીકેશપથલીધાહતા. ૧૨મીઓક્ટોબર, ૨૦૨૧નારોજરાજસ્થાનહાઈકોર્ટનામુખ્યન્યાયાધીશતરીકેતેમનીબદલીકરવામાંઆવીહતી.