(એજન્સી)                                                                             તા.ર૮

ભારતમાંબ્રેકિંગન્યૂઝનીપ્રકૃતિનેજોતાંઅનેભારતમાંવર્તમાનસાંપ્રદાયિકવાતાવરણમાંથઈરહેલાઅત્યાચારોઅંગેનામીડિયાઅહેવાલોનેજોતાંઅમારીઆક્રોશનીભાવનાખતમથઈગઈહોયતેવુંલાગેછે. આવર્ષનીશરૂઆતએવાસમાચારસાથેથઈહતીકેસોશિયલમીડિયાપરમુસ્લિમમહિલાઓની ‘હરાજી’થઈરહીછે. ‘બુલ્લીબાઈ’એપ્લિકેશનેગયાવર્ષેજુલાઈમાં ‘સુલ્લીડીલ્સ’એપ્લિકેશનજેવોસમાનકર્યોહતોઅનેઅઠવાડિયામાંજસોશિયલમીડિયાપ્લેટફોર્મક્લબહાઉસનોદુરૂપયોગકેવીરીતેથઈરહ્યોછેતેનાપુરાવાબહારઆવ્યાહતા, તેનાપરચર્ચામાંભાગલેનારાઓમુસ્લિમમહિલાઓનીમજાકઉડાવતાહતા, તેમનાવિશેવાંધાજનકઅનેઅપમાનિતઅનેલૈંગિકરીતેસ્પષ્ટહિંસકભાષાનોઉપયોગકરીરહ્યાહતા. ગયાજુલાઈથીવિપરીત, આવખતેઆક્રોશનેકારણેમુંબઈઅનેદિલ્હીમાંપોલીસએક્શનમાંઆવીહતીઅનેદેશનાવિવિધભાગોમાંથીકેટલાયયુવાનોનીધરપકડકરવામાંઆવીહતી. દરવખતેધરપકડકરવામાંઆવેછેત્યારેપોલીસએવોદાવોકરેછેકે, તેમને ‘માસ્ટરમાઈન્ડ’મળીગયાછે. તેમછતાં, એવાઓછાપુરાવાછેજેસૂચવેછેકે, તેઓખરેખરઆએપ્લિકેશન્સકોણેબનાવ્યાઅનેભંડોળપૂરૂંપાડ્યુંછેતેનીમાહિતીમેળવીશકયાનથી. કાયદોપોતાનુંકામકરશેકેનહીં. ફોજદારીન્યાયપ્રણાલીજેરીતેકાર્યકરેછેતેનાવિશેઆપણનેબહુઓછોવિશ્વાસછે. જોકે, આઅમાનવીય, દુરૂપયોગીઅનેઈસ્લામોફોબિકકાવતરાપાછળનાગુનેગારોનેશોધીકાઢવાનીપ્રક્રિયાએવધુવિચલિતઅનેકદરૂપીવાસ્તવિકતાજાહેરકરીછે. અત્યારસુધીજેયુવાનોનીઅટકાયતકરવામાંઆવીછેતેતમામકિશોરાવસ્થાનાછેઅનેતેમનીઉંમરવીસવર્ષનીઆસપાસછેતેઓશિક્ષિતઅનેટેક-સેવીછે. દેખીતીરીતે ‘શિક્ષિત’હોવુંતમનેઅતાર્કિકઅનેદ્વેષપૂર્ણપ્રચારથીસુરક્ષિતકરતુંનથી. આપણેએપ્રશ્નપૂછવોજોઈએકેતમેનફરતફેલાવતીસિસ્ટમનોભાગબનતાપહેલાતમારેનફરતનેઆત્મસાતકરવાનીજરૂરછે ? આયુવાનોનેઆવીસિસ્ટમનોભાગબનવામાટેકોણેમજબૂરકર્યાહતા ? આવીઈકોસિસ્ટમનાનિર્માણમાંમુખ્યફાળોઆપનારઆપણુંમુખ્યપ્રવાહનુંમાધ્યમછે, ખાસકરીનેસમાચારટેલિવિઝનજેસાંપ્રદાયિકપૂર્વગ્રહઅનેદ્વેષપૂર્ણભાષણનેઆગળવધારેછે. જેઓભારતીયસમાજનેસાંપ્રદાયિકરીતેવિભાજિતરાખવામાંગેછેતેમનામાટેકેટલીકટીવીચેનલોવર્ચ્યુઅલરીતેસરકારનુંમુખપત્રબનીગઈછે. આમાંનીકેટલીકચેનલોપરનુંનવીનતમસૂત્ર ‘હિંદુખતરેમેંહૈ’ (હિંદુઓજોખમમાંછે) છેજેએકમુસ્લિમઉપદેશકદ્વારાકરવામાંઆવેલાસંદર્ભનાનિવેદનથીદૂરછેઅનેતાજેતરમાંજહિન્દુઉપદેશકોદ્વારાઉદ્‌ભવતાઅધમદ્વેષયુક્તભાષણથીદૂરછે. સોશિયલમીડિયાપણએટલુંજજવાબદારછે. શરૂઆતમાંતેનેસ્વ-અભિવ્યક્તિમાટે, જોડાણોમાટે, સમુદાયમાટેએકયોગ્યજગ્યાતરીકેજોવામાંઆવતુંહતું, તેહવેદુષ્કર્મઅનેસૌથીઅધમપ્રકારનીસાંપ્રદાયિકનફરતનુંઘરબનીગયુંછે, તેપૂર્વગ્રહનાઆધારેકામકરેછે. તમેતેબધુંવાંચોઅથવાસાંભળોછોજેતેપૂર્વગ્રહનીપુષ્ટિકરેછેકારણકે, સિસ્ટમતેજકરવામાટેરચાયેલછે. પરિણામેતે ‘અન્ય’મુસ્લિમ, ખ્રિસ્તી, દલિત, સ્ત્રીઓ, પ્રત્યેનફરતસાથેઆવિશાળપૂલબનાવવામાંમદદકરેછે. બીજુંઆપણેએપૂછવુંજોઈએકે, ભારતમાંમુસ્લિમમહિલાઓની ‘હરાજી’કરવાનાઆપ્રયાસોઆપણનેભારતીયસમાજવિશેશુંકહેછે ? જ્યારેતમામલક્ષિતમહિલાઓરાજકીયહોયતેજરૂરીનથી, તેઓમજબૂતઅભિપ્રાયસાથેઆત્મવિશ્વાસઅનેસ્વતંત્રવ્યાવસાયિકોતરીકેસોશિયલમીડિયાપરપોતાનેરજૂકરેછે. સોશિયલમીડિયાએમહિલાઓમાટેએકજગ્યાખોલીછે, જોકે, જોતેઓપ્રભાવશાળીકથાનીવિરૂદ્ધઅભિપ્રાયવ્યક્તકરેતોતેમનાપરજોખમોરહેલાછે. સોશિયલમીડિયાપરમોટાભાગનીસ્પષ્ટવક્તામહિલાઓતેઓજેસમુદાયસાથેસંબંધધરાવેછેતેનેધ્યાનમાંલીધાવિનાઅનેઘણીમહિલારાજકારણીઓસહિત, દુષ્ટઅનેખતરનાકટ્રોલિંગનોભોગબનેછેજેમાંબળાત્કારઅનેમૃત્યુનીધમકીઓનોપણસમાવેશથાયછે. જોકે, મુસ્લિમમહિલાઓપરનોઆહુમલોએઊંડીસ્ત્રી-દ્વેષીપ્રથાનોએકભાગછેજેભારતીયજાહેરજીવનમાટેખૂબજઅભિન્નછે, જ્યાંઆત્મવિશ્વાસધરાવતીઅન્યાયવિરૂદ્ધબોલતીમહિલાઓનેખરાબગણવામાંઆવેછે. આકિસ્સામાંઆપણેતેસામાન્યીકરણનોઉપયોગકરીશકતાનથી. કારણકે, આમુસ્લિમમહિલાઓમાટેવિશિષ્ટછેઅનેતમામમુસ્લિમોનેરાક્ષસીઅનેઅમાનવીયબનાવવાનામોટાએજન્ડાનોએકભાગછે. આહુમલાઓઆદેશમાંપ્રબળકટ્ટરવિચારધારાનુંપ્રતિનિધિત્વકરેછેજેઅનિવાર્યપણેતમામમુસ્લિમોનેકહેછેકે, કાંતોતેઓબહુમતીનેઅનુરૂપવર્તનકરેઅથવાપરિણામોનોસામનોકરે. જ્યારેહરિદ્વારમાંતાજેતરના ‘ધરમસંસદ’માંભારતમાંમુસ્લિમોનાનરસંહારમાટેનફરતફેલાવતાઅનેખુલ્લેઆમઆહ્‌વાનકરનારાપુરૂષોવર્ચ્યુઅલરીતેસહીસલામતબચીજાયછે. જ્યારેગરીબમુસ્લિમપુરૂષોનીલિંચિંગનીસંખ્યામાત્રઆંકડાબનીજાયછે; જ્યારેસિદ્દીકકપ્પનજેવામુસ્લિમપત્રકારોતેમનીનોકરીકરવાસિવાયનાકોઈકારણસરમહિનાઓસુધીજેલમાંહોયછે; જ્યારેશુક્રવારનીનમાજનેમાત્રખુલ્લીજગ્યાઓમાંજનહીંપરંતુહવેમસ્જિદોમાંપણવિક્ષેપપાડનારાઓનેસજાકરવામાંઆવતીનથી; તોપછીઆવધતાઈસ્લામોફોબિયાનાવિસ્તરણતરીકેમુસ્લિમમહિલાઓની ‘હરાજી’કરવાથીશામાટેકોઈડરશે ? તેઓએઆકર્યુંહતુંકારણકે, તેઓનેવિશ્વાસહતોકેતેઓસજાથીબચીજશે. કેન્દ્રનીસરકારજેસતત ‘મહિલાસશક્તિકરણ’નીવાતકરેછેતેનુંબહેરાશભર્યુંમૌનઅકળાવીમૂકેછે. શું ‘સશક્તિકરણ’માત્રઅમુકમહિલાઓમાટેજછે ? જોમહિલાઓનેઆરીતેહરાજીઅનેઅપમાનિતકરવામાંઆવેતોશુંતેઓ ‘સશક્ત’છે ? શુંમુસ્લિમમહિલાઓમાટેઆનથીકારણકે, મુસ્લિમમતોથીસત્તામાંરહેલાપક્ષનેકોઈફરકપડતોનથીઅ ? આપણામાંનાજેઓજાતિ, વર્ગઅથવાધર્મનાઆધારેવિશેષાધિકારમાંજન્મ્યાછે, તેઓકલ્પનાપણકરીશકતાનથીકેઆકહેવાતા ‘નવાભારતમાં’નિર્માણાધીનએકમુસ્લિમમહિલાતરીકેકેવોઅનુભવથતોહશે. અનેકઅવરોધોહોવાછતાંતેમાંથીકેટલીકમુસ્લિમમહિલાઓસોશિયલમીડિયાપરમુક્તપણેબોલવાઅનેઅભિવ્યક્તિકરવામાટેપૂરતોઆત્મવિશ્વાસધરાવેછે, તોઆપણેતેમનીહિંમતમાટેપ્રશંસાકરવીજોઈએઅનેતેમનેસલામકરવીજોઈએ. હુંમાનુંછુંકે, મુસ્લિમમહિલાઓપરનાઆખાસહુમલાનેઆપણેભૂલવુંજોઈએનહીંઅથવાતેનેભૂલીજવાનીમંજૂરીઆપવીજોઈએનહીં. આજેઆહુમલાઓસોશિયલમીડિયાપરછેઅનેમુસ્લિમતરીકેઓળખાતીમહિલાઓતરફનિર્દેશિતછે. જોતેનેરોકવામાંનહીંઆવેતો, આવાહુમલાઓમાત્રસોશિયલમીડિયાપરજનહીં, પરંતુદેશનીતમામમહિલાઓવિરૂદ્ધવધુખરાબહિંસાનોમાર્ગમોકળોકરશે.